Rijstteelt- en verwerking in Niger

Rijst is een strategisch erg belangrijk gewas voor West-Afrika. Vanwege de opeenvolgende voedselcrisissen, zijn er sinds de jaren ’60 van de vorige eeuw in verschillende West-Afrikaanse landen belangrijke investeringen gebeurd in de rijstteelt. Bijvoorbeeld door het aanleggen van grote geïrrigeerde rijstvelden. Maar in de loop der jaren werd meer en meer de kaart van rijstimport getrokken om voldoende rijst te kunnen voorzien voor de bevolking. Die politiek van import was vooral gericht op de steeds groeiende bevolking in de steden. Op die manier heeft men echter zelf de concurrentieslag georganiseerd tussen importrijst en lokaal geproduceerde rijst. In die concurrentieslag moest lokaal geteelde rijst snel het onderspit delven, vooral omdat er destijds zwaar was geïnvesteerd in productie, maar niet of nauwelijks in kwalitatieve verwerking of transformatie. De kwaliteit van de lokaal geproduceerde en verwerkte rijst was daardoor veel lager dan de geïmporteerde, Aziatische rijst. Lokaal geteelde rijst is vaak onvoldoende zuiver, steentjes, kaf en andere onzuiverheden blijven vaak in het eindproduct. Daardoor is zuivere, geïmporteerde rijst veel meer geliefd bij de consumenten, ondanks het feit dat de geïmporteerde rijst vaak bestaat uit oude stocks, die door de groothandelaars erg goedkoop kunnen ingekocht worden.

Door een tekort op de wereldmarkt is in 2008 de prijs van rijst wereldwijd aanzienlijk gestegen. Dat zorgde onmiddellijk voor onrust, vooral bij de bevolking in de steden, en bijgevolg ook bij de respectievelijke regeringen, want het zijn precies die stedelingen waarmee een regering staat of valt. Prompt de invoertaksen voor rijst gevoelig verminderd of afgeschaft om de rijst toch betaalbaar te houden. Maar, tegelijkertijd kwam het besef dat deze maatregel bij een nieuwe crisis niet herhaald kon worden en dat de grote afhankelijkheid van import een probleem vormde. Die vaststelling leidde tot nieuwe investeringen waardoor de lokale productie is gestegen én verbeterd. Maar geïmporteerde rijst blijft belangrijk en vooralsnog goedkoper dan gelijkwaardige lokale rijst.

Onder andere vanuit die vaststellingen is het rijstprogramma van Vredeseilanden in West-Afrika ont-staan. Dat programma is er vooral op gericht om ervoor te zorgen dat de rijstproducenten beter georganiseerd gaan werken en dat op regionaal niveau. Met de bedoeling om de kwaliteit én het imago van de lokaal geteelde rijst op te krikken.

Het rijstprogramma in Niger is tweeledig. In de Vallée du Fleuve, meer bepaald in Dosso en Tillabéry zijn zo’n 30.000 boeren actief in de teelt van witte rijst. In de streek van Gaya ondersteunen we een 600-tal vrouwen die actief zijn in het stomen van rijst.

Voor de teelt van witte rijst in Dosso en Tillabéry

• Bedenkelijke kwaliteit en gemengd gebruik van zaaigoed
• Gebrek aan planning (teeltkalender) en systemen
• Boerenorganisatie hebben te weinig financiële draagkracht voor investeringen en beperkte toegang tot kredieten
• De rol en macht van opkopers en tussenhandelaars
• Institutionele zwakte van de boerenorganisaties

Voor het stomen rijst in Gaya

• Beperkte capaciteit van de stoominstallaties
• Variërende kwaliteit van de gestoomde rijst
• Beperkte toegang tot zuiver water
• eindproduct weinig aantrekkelijk voor consument (verpakking)

Voor de teelt van witte rijst in Dosso en Tillabéry

• Ondersteuning voor het inrichten en uitbaten van een installatie om rijst te pellen op een kwalitatieve en gestandaardiseerde wijze.
• het opzetten van goede en duurzame samenwerkingsverbanden tussen de producenten ener-zijds en de verwerkers en aankopers-distributeurs anderzijds.
• Verbetering en standaardisering van de gebruikte rijstvariëteiten en plantgoed
• Steun bij het zoeken naar inversteringsfondsen
• Steun bij het werken aan schaalvergroting

Voor het stomen rijst in Gaya

• Installeren en opstarten van een rijststoominstallatie die een kwalitatief eindproduct garan-deert
• Steun bij het verhogen van de productiecapaciteit
• het opzetten van goede en duurzame samenwerkingsverbanden tussen rijst-verwerksters enerzijds en de aankopers-distributeurs anderzijds.