Een nieuwe impuls voor de groentesector in Oeganda en Tanzania

Oeganda en Tanzania hebben de juiste klimatologische omstandigheden voor de productie van bloemen, fruit, groenten en andere tuinbouwgewassen. De gebieden waar Rikolto momenteel actief is (Oost-Uganda en Noord-Tanzania) behoren daar zeker toe. Oeganda had een meer ontwikkelde tuinbouwsector, maar deze wordt nu belemmerd door een slechte coördinatie van de sector en problemen met voedselveiligheid die de toegang tot goede markten verhinderen. Tanzania daarentegen is snel gegroeid, aangevoerd door een dynamische tuinbouworganisatie: de Tanzania Horticulture Association (TAHA).

De tuinbouw is een van de weinige mogelijkheden voor kleinschalige boeren om zich uit de armoede te werken. Veel boeren van basisgewassen en traditionele handelsgewassen schakelen daarom over op tuinbouw. Groenten en fruit moeten echter zo snel mogelijk na de oogst op de markt komen. Dit leidt tot bijzondere uitdagingen voor de sector. Om de landbouwers in staat te stellen winst te maken, moeten de ketens zo efficiënt mogelijk worden georganiseerd. Deze uitdagingen worden hieronder nader toegelicht.

• Ontoereikende toegang tot verbeterd plantmateriaal (zaden, zaailingen en stekken) en andere produktiemiddelen, b.v. kunstmest, bestrijdingsmiddelen;
• Beperkte kennis van goede landbouwpraktijken en -technologieën door gebrekkige onderzoeks- en voorlichitngsdiensten;
• Een ongeorganiseerd afzetsysteem met kwaliteitsverlies en enorme verliezen na de oogst tot gevolg;
• Ontoereikende opslag-, verwerkings- en verpakkingstechnieken, waardoor in het laagseizoen grote hoeveelheden en grote tekorten ontstaan;
• Gebrek aan betaalbaar verpakkingsmateriaal van hoge kwaliteit;
• De slechte staat van de aanvoerwegen leidt ook tot aanzienlijke verliezen tijdens het vervoer naar de markten;
• Beleidsmaatregelen die investeringen niet aanmoedigen, met name rond grondrechten en belastingen;

Er is nog een andere uitdaging die tegelijk een kans is. De variabiliteit van het klimaat stimuleert investeringen in irrigatie, waarvoor de tuinbouw zeer geschikt is. Uit studies in het Pangani-waterbekken (Noord-Tanzania) is echter gebleken dat een ongecontroleerde uitbreiding van de irrigatie de waterstress kan verergeren en ernstige problemen kan veroorzaken voor de gebruikers stroomafwaarts.

Boerenorganisaties toegang verlenen tot goed georganiseerde handelsplatformen

• Steun aan boerenorganisaties en tuinbouwverenigingen voor het uittesten van inclusieve bedrijfsmodellen die toegang bieden tot formele en informele markten.

• Steun aan tuinbouworganisaties om samen te werken met ICT-leveranciers en -vernieuwers om de ICT-systemen voor het delen van marktinformatie, handel en toegang tot diensten te verbeteren.

Steun voor de institutionalisering van nieuwe benaderingen voor de ontwikkeling van de capaciteit van landbouwersorganisaties

• Proefprojecten opstarten om nieuwe werkwijzen uit te proberen in de sector, bijvoorbeeld de ICRA-aanpak voor de ondersteuning van de ontwikkeling van bedrijfsclusters. Dit zal leiden tot effectievere en duurzamere manieren om de capaciteit van landbouworganisaties en hun zakenpartners binnen een geografisch gebied op te bouwen.

• Steun aan tuinbouwverenigingen om de toegang te vergemakkelijken tot een pool van landbouwdiensten zoals opleiding in allerlei bedrijfsactiviteiten (boekhouding, management, marketing...). Wij richten ons op het bieden van kansen voor plattelandsjongeren.

• Ontwikkelen en testen van commercieel levensvatbare bedrijfsmodellen voor boerenorganisaties.

• Ondersteuning van de ontwikkeling van voedselveiligheidsnormen en het gebruik van goede landbouwpraktijken.

• Steun aan het Arusha Safe Food Initiative.

• Evaluatie van de lacunes op het gebied van milieuzorg en de ontwikkeling van plannen met andere organisaties om kritieke problemen aan te pakken (bijvoorbeeld het werk rond irrigatiefinanciering met de Tanzania Horticulture Association, dat voor beter bodem- en waterbeheer zorgt).

Rikolto werkt in Uganda and Tanzania met meer dan 3,000 land- en tuinbouwers om initiatieven rond inclusieve zakenmodellen waar te maken.

Rikolto is een partnerschap aangegaan met de Uganda Fruits and Vegetable Processors Association en bouwt voort op de sterke resultaten die in het verleden zijn bereikt met de Tanzania Horticulture Association.

Samen met deze partners is een nieuwe analyse van de zakelijke mogelijkheden uitgevoerd en zijn bedrijfsclusters geselecteerd en opgestart. De gekozen clusters omvatten een mix van voortgezet werk met bestaande boerenorganisatiepartners (b.v. MUVIKHO in Tanzania en Kwapa in Oeganda) en nieuwe boerenorganisaties.

Tanzanian Horticulture Association (TAHA)

TAHA is een private organisatie die opkomt voor de groei en het concurrentievermogen van de tuinbouwsector in Tanzania. Samen met Rikolto ondersteunt TAHA boeren in en rond Arusha om beter en veiliger voedsel te produceren.

Uganda Fresh Fruits and Vegetable Exporters and Producers Association