Cacao uit Sulawesi, Indonesië

De grote chocoladebedrijven (Nestlé, Mars en Barry-Callebaut) waarschuwen dat er tegen 2020 een tekort van 1 miljard kg cacao zal zijn. De oorzaak hiervan is de stijgende vraag naar chocolade in nieuwe markten zoals India en China. Ook de lagere opbrengst omwille van de klimaatverandering speelt mee. Wereldwijd is er nood aan een duurzamere vorm van cacaoproductie die de productiviteit zal doen stijgen om aan de toekomstige vraag te kunnen beantwoorden. Die revolutie kan niet tot stand komen zonder kleinschalige boeren, die instaan voor 90% van de wereldwijde productie. Maar dan moeten zij wel toekomst zien in hun cacaobomen, en lonende prijzen krijgen.

Indonesië is met een productie van 849,875 ton per jaar de derde grootste cacaoproducent. Het grootste deel hiervan komt van Sulawesi, waar gigantische hoeveelheden cacao geproduceerd worden. Zuid-Sulawesi alleen produceert al 70% van de totale cacaoproductie van Indonesië.

Het merendeel van de cacao wordt geproduceerd door kleinschalige boeren, maar de opbrengst is laag. Het ontbreekt hen aan kennis om ziektes te behandelen en ongedierte te bestrijden. Bovendien weten de boeren niet goed hoe ze de cacaobonen na de oogst moeten behandelen, wat leidt tot gefermenteerde bonen van een lage kwaliteit. Boeren hebben ook heel beperkte toegang tot krediet en boerenorganisaties missen de nodige steun om van hun cacaoplantages een winstgevende zaak te maken.

De overweldigende meerderheid van cacaoboeren in Indonesië zijn niet voldoende georganiseerd. Ze kunnen niet op een effectieve en efficiënte manier een consistente kwaliteit en volume van het product van hun leden verzamelen en verkopen. De meeste van deze boeren begrijpen de standaarden omtrent kwaliteit, volume en productveiligheid niet. Hun zwakke onderhandelingspositie komt voort uit het feit dat de boeren niet weten hoe ze als groep kunnen onderhandelen met de privésector, waar ze op moeten letten bij het afsluiten van contracten, etc.

Om die reden geloven slechts een handvol privébedrijven dat boerenorganisaties professionele zakenpartners kunnen zijn en kwaliteitscacao kunnen aanbieden. Voorbeelden hiervan zijn PT Mars en PT Armajaro, die bedrijfsmodellen hebben waarin kleinschalige boeren betrokken worden, zoals de boerenorganisatie Amamah in Polewali Mandar en Masagena in Noord Luwu. Deze privébedrijven kopen gecertificeerde cacaobonen met prijzen volgens kwaliteit, en ze voorzien trainingen om het product te kunnen certificeren volgens UTZ-standaarden. Boeren krijgen betere toegang tot kredieten van financiële instellingen en er ontstaan bedrijfsmodellen met boerenorganisaties waarin boeren een betere onderhandelingspositie hebben.

• Lage cacaoproductie per boerderij omwille van verouderende plantages, ongedierte en ziekten zoals de cacao-houtboorder.
• Vele boeren gebruiken gesubsidieerde kunstmest.
• Slechte kwaliteit van gefermenteerde bonen door slechte na-oogst technieken.
• Boerenorganisaties missen expertise in cacao bedrijfsmanagement.
• Boeren hebben heel beperkte toegang tot financiële instellingen.

• Productiviteit verhogen door superieure variëteiten te planten die resistent zijn tegen ongedierte en ziekten.
• Organische landbouwpraktijken zoals het produceren van organische meststof.
• Promoten van duurzame landbouwpraktijken, zoals enten en het vernieuwen van verouderende plantages om de cacaoproductiviteit te verhogen.
• Farmer Field Schools om experimenten, observatie en groepsanalyses uit te voeren. Boeren bezoeken andere boerenorganisaties om kennis uit te wisselen en inspiratie te zoeken.
• Na-oogst technieken zoals drogen van cacaobonen.
• Een systeem opzetten om op regelmatige basis marktinformatie (zoals prijzen) te verkrijgen.
• Training om het management en de organisatorische capaciteiten van de boerenorganisaties te versterken. We coachen hen om zowel hun activiteiten als een grondige boekhouding bij te houden.
• Duurzame contracten met privépartners. Plantkwekerijen opstarten (centra voor veldonderzoek) samen met Continaf en Mars.

• Begunstigden: 7458 (6562 mannen/896 vrouwen)
• Budget: €379,499

• Productie is gestegen tot 1,3/ton/ha dankzij regelmatig oogsten, snoeien, bemesten en gewasbescherming (P3S).
• Via de coöperatieve 821 ton droge bonen verkocht.
• Stijgend aantal boeren die bijdragen aan de organisatie, positieve jaarlijkse balansen.
• Amanah en Cahaya Sehati rondden onderhandelingen met Mars af om het keurmerk Rainforest Alliance te verkrijgen.
• Mars bood de bovengenoemde organisaties een bonus voor hun pre-keurmerk bonen zes maanden voor zij het keurmerk verkregen.
• Samenwerkingscontracten tussen Mars en Amanah, Masagena en Cahaya Sehati.
• Amanah, Masagena en Cahaya Sehati hebben hun eigen certificaten.
• Parimo’s cacaobonen werden door Mars aanvaard als bonen van goede kwaliteit die voldoen aan de RA standaarden.
• Boeren hebben een bijkomende bron van inkomsten dankzij cacaobonensnacks en plantgoed van cacao (Masagena), snacks op rijstbasis (Cahaya Sehati) en maïs en gember als mengteelt (Parimo).
• Boeren verkopen organische pesticide ‘Fertitop’ (geitenurine en –ontlasting).
• 3600 boeren kregen training in duurzame cacaolandbouw met bio-meststoffen.
• 2 plantkwekerijen: de kwekerij in Pongo produceerde 100,000 plantgoed.
• 35 jonge boeren werden getraind als cacaodokter, gaande van de teelt tot het ondersteunen van bedrijven (plantkwekerijen en geïntegreerde cacao/veeteelt).

• 12.600 boeren in Amanah, Masagena en Cahaya Sehati die getraind zijn in het toepassen van de principes van duurzame cacaoproductie volgens de UTZ en Rainforest Alliance standaarden.
• 6000 boeren zullen het keurmerk hebben van Rainforest Alliance.
• Kwaliteitscontrolesysteem volgens de Indonesische en internationale standaarden.
• Officiële marktstandaarden wat betreft het volume, de kwaliteit en de frequentie van de levering.
• 75% van het totale cacaovolume, 2000 ton, zal samen verkocht worden aan de kwaliteitsmarkt (o.a. Mars).
• De boerenorganisaties zullen een sterke onderhandelingspositie hebben dankzij goed georganiseerde collectieve marktverkoop wat leidt tot eerlijke prijzen.

• Leden van de Indonesian Cocoa Sustainable Partnership (overheid, privésector, NGO’s, onderzoeksinstellingen, etc.) passen met boerenorganisaties bedrijfsmodellen toe waar boeren een stem in hebben om de professionaliteit van boerenorganisaties te ondersteunen.
• Mars’ ervaring zou andere cacaoverwerkende bedrijven moeten inspireren om kleinschalige boeren ook een stem te geven in hun aankoopbeleid.
• Toegang vergemakkelijken tot micro-financiering voor lokale boeren en hun duurzame landbouwproducten en een eerlijke prijs aanbieden voor cacaoproducten.
• Boeren informeren over marktvereisten (kwaliteit, volume, prijs), hen steunen om deze vereisten te bereiken en in dialoog gaan met andere spelers in de landbouwketen.
• De wereldwijde cacaohandel zal verzekerd worden dankzij een duurzamere productiemethode. Die zal in staat zijn om de uitdagingen die gepaard gaan met de klimaatverandering te overwinnen en een eerlijke prijs voor familieboeren te verzekeren.

Peni Agustijanto, Field Coordinator
Telephone: +61 811 385 4464
Email: peni [at] veco-indonesia.net