Vietnamese steden boeken succes voor veilig voedsel

Sinds 2021 loopt in Hanoi een particief garantiesysteem (PGS voor de vrienden) met zo'n 43 groentecoöperaties. In de steden Hanoi, Vinh Phuc, Ha Nam en Da Nang is PGS nu erkend als een certificatiesysteem voor veilige groenten. Wil dit zeggen dat er het voedsel in deze steden gezonder en veiliger geworden is? Dat ontdek je in dit artikel.

In 2020* bleek uit een studie in Vietnam dat onveilig en niet-voedzaam voedsel op grote schaal bijdraagt tot niet-overdraagbare ziekten zoals hart- en vaatziekten, kanker, chronische ademhalingsziekten en diabetes. In 2017 bedroeg de sterfte als gevolg van niet-overdraagbare ziekten 77%.

De situatie vroeg om actie. Eén van de doelgebieden die moesten worden aangepakt was de voedselproductie.

Sinds 2010 werkt Rikolto samen met lokale autoriteiten en boerenorganisaties in Vietnam aan de invoering van het participatieve garantiesysteem of PGS. Dit is een kwaliteitscontrolesysteem dat een betaalbaar alternatief biedt voor biologische certificatie of andere duurzaamheidslabels en tegelijkertijd de productie van veilige groenten en fruit stimuleert.

Om de invoering en institutionalisering van dit systeem te ondersteunen, werkte Rikolto in 2017 samen met 13 tuinbouworganisaties en lokale overheidsinstanties in Hanoi, Da Nang, Vinh Phuc en Ha Nam.

In vijf jaar tijd is het totale teeltgebied voor groenten en fruit dat onder PGS wordt geteeld, toegenomen van 4,7 hectare in 2017 tot 233 hectare in 2021.

Op basis van deze resultaten is Rikolto in 2018 een nieuwe samenwerking aangegaan met het Department of Crop Production and Plant Protection van de stad Hanoi (Hanoi PPD). De eerste PGS werden opgezet met 3 boerenorganisaties op 17,7 hectare. Tegen 2021 is het gebied met succes uitgebreid tot 1.901 hectare en 43 coöperaties die 14% van het totale veilige groenteproductiegebied van de stad Hanoi bestrijken.

Van 2017 tot 2021 hebben alle vier de provincies de PGS erkend als het beheers- en certificeringssysteem voor veilige groenten.

Bij Rikolto staat verbinden centraal in ons werk. In het begin werkten we samen met de productie- en landbouwafdelingen in al onze partnerprovincies. Maar niet zonder obstakels.

Een van de uitdagingen was dat PGS in vergelijking met andere kwaliteitsborgingssystemen (zoals VietGAP) niet algemeen bekend was. Bovendien was het potentieel ervan voor een veiliger voedselvoorziening ook niet gekend onder de landbouwers of het personeel van de coöperaties.

Mevrouw Le Thi Kim Oanh, plaatsvervangend hoofd van het tuinbouwbureau van de PPD van Hanoi, herinnerde zich dat: "We werden geconfronteerd met veel moeilijkheden, zoals de beperkte capaciteiten van de raden van bestuur van de coöperaties en de geringe bekendheid van de landbouwers met PGS en hun engagement om de registers bij te houden. Dit leidde tot een trage verspreiding van PGS en moeilijkheden bij de handhaving van het model in Hanoi."

Ondertussen verschilden de marktprijzen niet tussen gecertificeerde veilige en niet-gecertificeerde groenten, waardoor de landbouwers minder gemotiveerd waren om certificering na te streven.

Het team van Rikolto pakte deze uitdagingen op verschillende manieren aan:

• We werkten nauw samen met leidende producenten in de coöperaties om elke fase van de implementatie van PGS te testen en te controleren.
• We motiveerde producentenorganisaties om een actieve rol te spelen in de interne inspectiefase en inspireerde hen om meer verantwoordelijkheid te nemen voor de productkwaliteit.
• We organiseerden bijeenkomsten en workshops tussen betrokken organisaties om de uitwisseling van ervaringen en lessen uit PGS aan te moedigen.
• Alle verslagen van elke fase van de proefprojecten werden gedocumenteerd en geëvalueerd, evenals de werkzaamheden op het gebied van belangenbehartiging bij de lokale organisaties en autoriteiten.

Een sleutelelement in het institutionaliseringstraject van PGS was de documentatie van elke fase door Rikolto, het creëren van ruimtes voor kennisuitwisseling en praktijkbezoeken aan de coöperaties door de lokale autoriteiten.

Het werk met de 13 oorspronkelijke organisaties in de eerste fase van het project leidde tot de productie van heel wat materiaal, zoals een handboek en richtlijnen voor de implementatie van PGS. Dat materiaal vormde ook de basis om andere provincies te overtuigen.

De stadsadministratie van Hanoi deed het voorstel aan het bestuursorgaan van het Hanoi Department of Agriculture and Rural Development om PGS te erkennen als het beheerssysteem voor veilige groenteteelt. Van daaruit konden 43 coöperaties worden bereikt! De erkenning voor de provincies Hanoi, Ha Nam, Da Nang en Vinh Phuc betekende dat zij van hun landbouwagentschap steun kregen om PGS in te voeren en te verspreiden.

In Hanoi stelde de landbouwafdeling een budget en een actieplan op voor de uitbreiding van PGS in alle 43 coöperaties.

In Da Nang voorzagen de lokale autoriteiten de landbouworganisaties ook van landbouwtechnologieën en hielpen ze hen om een veilige landbouwproductie te combineren met ecotoeristische activiteiten. Bovendien betrokken ze de boerenorganisaties bij de marketing van lokale producten en communicatieactiviteiten zoals eerlijke handel of expositie van landbouwproducten.

In Ha Nam en Vinh Phuc krijgen de PGS-coöperaties voorrang bij de selectie van monsters voor de kwaliteitscontrole en -analyse van de producten, die door de regering worden gefinancierd.