Hoe gaat het met de koffie-coöperaties in Oost-Congo?

Ambitieuze plannen voor de bouw van meer microwasstations overspoelen Oost-Congo. Na de bouw van nieuwe stations in 2021 en afwerking van reeds geplande stations, zet Rikolto de komende 5 jaar door om met de coöperaties en de koffieboeren de weg naar een zelfstandige toekomst te bereiden.

Aan de bouw van microwasstations gaat een sensibiliseringsproces vooraf om boeren bewust te maken van de verantwoordelijkheid en het belang van hun financiële bijdrage. Elk wasstation wordt beheerd door een honderdtal koffieboeren. Zo wordt alle koffie op één plaats gewassen en wordt een constante kwaliteit gegarandeerd.

In 2021 steunde Rikolto de bouw van 5 nieuwe stations in Oost-Congo waarna de gedreven boeren onmiddellijk middelen vrijmaakten voor de bouw van nog 13 nieuwe microwasstations. Deze stations helpen boeren en de verschillende coöperaties aan onafhankelijkheid van subsidies en giften. De coöperaties betalen bovendien hun openstaande schulden bij kredietinstellingen stilaan maar zeker af. Ook de afhankelijkheid van subsidies wordt stelselmatig afgebouwd. De 6 coöperaties die Rikolto steunt moeten tegen 2025 financieel onafhankelijk zijn.

De afgelopen twee jaar sloten 1.575 koffieboeren zich aan bij coöperaties dankzij de microwasstations. Voor 2021-2025 zullen 55 nieuwe stations gebouwd worden en zo’n 5.500 leden in totaal toetreden tot coöperaties in 2025.

Naast onafhankelijkheid bieden microwasstations ook een hoger inkomen voor de leden van de coöperaties. Het hoger inkomen is het gevolg van 3 zaken:

1. De coöperaties kunnen goede contracten krijgen en de aankoopprijs van verse koffiebessen hoger leggen dan het equivalent dat de boeren voordien kregen voor hun onverwerkte koffie.  
2. Als de coöperatie winst maakt wordt 40% hiervan uitgekeerd aan de leden, in verhouding tot het volume dat ze hebben aangeleverd.  
3. Als de coöperatie winst maakt, krijgt elk aandeel hiervan een deel als dividend, tenzij de algemene vergadering beslist om dat geld toe te voegen aan het werkingskapitaal. 

3 van de 5 bestaande microwasstations behaalden of overstegen zelfs de koffieomzet van 6 ton per jaar. Zo behaalde de coöperatie COOPADE een productiviteitsomzet van 14 ton, meer dan het dubbel van het streefdoel.

De andere twee bestaande stations behaalden hun doelen niet. Gewapende rebellengroepen in de regio verstoorde de werking ernstig en bovendien kampten ze met een probleem van snel verouderende koffiebonen. Na onderzoek heeft Rikolto de reden van de snel verouderende bonen achterhaald en beschikken de wasstations nu over een meettoestel om zo’n problemen te voorkomen in de toekomst.

De coöperaties COOPADE, COOKKANZ, CKK en SCPNCK ontvingen allemaal een Bio-certificaat. Daarnaast ontvingen de eerste twee coöperaties een FairTrade certificaat. Door onveiligheid in de regio stuurt FairTrade er geen inspecteurs naartoe wat het behalen van een FairTrade certificaat moeilijker maakt. Rikolto onderzoekt daarom of consumenten alternatieve certificaten kopen.

Ook bestaande partnerschappen zijn geëvolueerd. Rikolto dringt bij Farm Africa en Virunga Foundation, die samenwerken met COOPADE en COOKKANZ, aan om een exit-strategie uit te werken en de coöperaties meer initiatief te geven bij het sluiten van commerciële contracten.

Trade for Development Centre, een programma van het Belgische ontwikkelingsagentschap Enabel, stuurde twee experten naar de coöperaties om hun te coachen op vlak van managementcapaciteiten en marketing. Agriterra ondersteunt het financieel beheer van CKK en CPNCK.

Rikolto neemt ondertussen de lead voor de verdere ontwikkeling van de koffiesector in een nieuw project van het Internationaal Fonds voor Landbouwontwikkeling (IFAD) dat de ontwikkeling van de landbouw in de regio verder stimuleert.