De revival van de Congolese koffie in Kivu en Ituri

De revival van de Congolese koffie in Kivu en Ituri

Koffieboeren bereiden zich voor om Arabica koffie van hoge kwaliteit te exporteren.
Ons plan was om op 4 jaar tijd 80 microwasstations te bouwen, maar na twee jaar was dat getal al overschreden. Nu zitten we al aan 123 wasstations die gebouwd of in aanbouw zijn.
Léopold Mumbere
Coördinator koffieprogramma Congo
Léopold Mumbere

Wereldwijd stijgt de vraag naar kwaliteitskoffie, maar de koffieproductie loopt gevaar. Een warmer klimaat, extreme weersomstandigheden en ziektes bedreigen de koele bergflanken die deze koffieplant zo broodnodig heeft om optimaal te bloeien.

De Arabica koffieproductie in D.R. Congo kampt met grote moeilijkheden die voortvloeien uit de wispelturige evolutie van de prijzen op de wereldmarkt. De koffieboeren zijn afhankelijk van tussenpersonen die hun koffie verkopen zonder van hun kant enige dienstverlening aan te bieden. Veel koffieboeren worden door deze tussenpersonen uitgebuit. Zij verlenen enkel kredieten tegen woekerrentes.

Bovendien moeten ze een te hoge exportbelasting betalen in vergelijking met de buurlanden en hebben ze te maken met de systematische medeplichtigheid van bepaalde ministeries bij de frauduleuse export van Congolese koffie. De hoeveelheid koffie die via officiële kanalen geëxporteerd wordt is gedaald tot 1/10de van de capaciteit. Daarbovenop heeft de Congolese koffie geen goede reputatie en de koffieproducenten van kwaliteitskoffie worden niet genoeg beloond omdat ze geen directe toegang hebben tot de internationale markt.

Ons programma ondersteunt koffieproducenten om coöperatieven uit de grond te stampen die in staat zijn kwaliteitskoffie te verwerken en aan te bieden aan opkopers van gourmetkoffie. De coöperatieven worden opgericht rond een aantal micro-wasstations, die elk door honderd leden uit de omgeving worden bediend. Elk micro-wassstation is een afdeling van de coöperatieve.

Uitdagingen

  • Sommige boeren produceren amper 250kg koffie per hectare, hoewel de opbrengst tot 2000kg zou kunnen oplopen. Een lage productiviteit betekent een bedreiging voor het voortbestaan van de koffieproductie.
  • De kwaliteit van de koffie is laag; slechte landbouwpraktijken voor en na de oogst, ondermijnen de kwaliteit van de koffieplanten.
  • Er is geen centrale verwerkingseenheid voor de koffiebonen, wat resulteert in koffiebonen van lage kwaliteit. Elke koffieboer verwerkt zijn koffie op zijn eigen boerderij, waardoor de koffiebonen geen uniforme kwaliteit hebben.
  • Het enige koffiebedrijf dat overblijft in Zuid-Kivu werkt onder zijn capaciteit door de onregelmatige toevoer van koffiebonen. Koffieboeren worden niet aangemoedigd om op regelmatige tijdstippen te verkopen omdat zij geen stabiele verkoopscontracten hebben voor de export.

Onze strategieën:

  • Rikolto wil de productiviteit verbeteren door nieuwe koffiestruiken te planten. De meest geschikte koffievariëteiten worden in plantkwekerijen gekweekt en verdeeld onder de boeren.
  • We introduceren Goede Landbouwpraktijken om de impact op het milieu te verminderen (bodem, water, pesticiden, etc).
  • De bemesting gebeurt met eigen compost die bestaat uit koffiepulp en andere ingrediënten
  • We richten “Farmer Field Schools” op om van boer tot boer kennis door te geven over hoe de productie kan verhoogd worden.
  • We richten micro-wasstations op in Noord-Kivu, Zuid-Kivu en Ituri die elk door een honderdtal koffieboeren beheerd worden. Zo kan de koffie op een centrale plaats gewassen worden en voorkomt men kwaliteitsverschillen. Op de kaart hierboven kan je alle wasstations terugvinden.

Koffie voor Vrede

29/08/2020 22:23

7 jaar geleden kwamen we in contact met de coöperatie CPNCK op het eiland Idjwi in Congo. De koffieboeren werden er arm gehouden door smokkelaars die rijk werden op hun rug. Ons Congolese team ontwikkelde samen met de boeren een strategie om de smokkel te breken en de internationale markt te veroveren.

Vandaag zijn we trots op de resultaten: de coöperatie schept banen voor jonge mensen, waaronder voormalige rebellen, en exporteert naar Europa en de Verenigde Staten.

De African Development Foundation, maakte er dit ontroerende filmpje over.

Kawa Kanzururu op 1 in Taste of Harvest competitie

25/01/2018 17:10

De resultaten van de wedstrijd Taste of Harvest 2018 zijn bekend: drie coöperaties die door Rikolto in Congo ondersteund worden, kaapten de eerste drie plaatsen weg (met scores die wel heel dicht in elkaars buurt liggen). Kawa Kanzururu haalde vorige jaar nog de 9de plaats... vandaag staan ze op 1. Het kan symbool staan voor de vooruitgang die ze als organisatie maakten.

Merk ook op dat dit de enige koffies zijn die graad van "specialiteitskoffie" kregen toegekend.

Onze felicitaties aan alle boeren en boerinnen!

De Taste of Harvest competitie wordt georganiseerd door AFCA, de African Fine Coffee Association.

Kawa Kabuya goes Starbucks

02/06/2017 13:26

De koffie van coöperatie Kawa Kabuya verovert verder zijn plekje in de markt van 'specialty coffees'. De internationale keten Starbucks kocht een container op en investeert ook een stuk in de verdere ontwikkeling van de coöperatie. De koffie wordt in de Verenigde Staten verkocht onder de merknaam Kawa Kabuya. De tasters zijn alvast enthousiast...

This is an all around lovely coffee!

Melody Overton discoverstarbucksreserve.com

CPNCK haalt zilver op Saveur du Kivu

02/06/2017 12:22

Niet alleen de coöperatie Kawa Kabuya gooit hoge ogen tijdens tasting competities. Ook CPNCK werkt zich steeds meer in de aandacht. Tijdens de wedstrijd Saveur du Kivu in mei haalden ze de tweede plaats met een score van 87,5 percent. Felicitaties!

De toekomst ziet er voor CPNCK nog een beetje beter uit dankzij de installatie van een verwerkingsinstallatie. Na een lastige, lange reis kwam de machine dan toch aan op het eiland Idjwi. Op 28 mei werd ze officieel in gebruik genomen tijdens een ceremonie die onder andere door de Japanse ambassadeur werd bijgewoond. Japan investeert namelijk mee in de verwerkingsinstallatie op Idjwi.

Bekijk de video van de eerste opstart van de installatie.

Kawa Kabuya wint Taste of Harvest competitie

31/01/2017 14:04

De jury heeft gesproken! Voor het derde jaar op rij winnen onze boeren van de Congolese koffiecoöperatie Kawa Kabuya de Taste of Harvest competitie. De tegenstand had nochtans alles uit de kast gehaald door meer stalen in te sturen. Onze andere deelnemende coöperaties Kawa Maber en Kawa Kanzururu eindigden respectievelijk derde en negende. Er is nog ruimte voor verbetering.

De Taste of Harvest competitie wordt georganiseerd door AFCA, de African Fine Coffee Association.

Kivu koffie in de rekken van Colruyt winkels

18/10/2016 10:47

De Belgische supermarktketen Colruyt Group sloot onlangs een contract met de coöperatie Kawa Kabuya voor de levering van één container Arabica koffie. De container werd volgeladen in Butembo en verscheept naar België. Jo Vandorpe, koffiespecialist bij Vredeseilanden, was er bij toen de container in Antwerpen aankwam (zie foto). Vanaf 17 oktober ligt de koffie in de Colruyt-winkels als originekoffie onder het merk Graindor Kivu. Vanaf november zal de koffie extra in de kijker gezet worden.

De koffie van Kawa Kabuya behaalde al verschillende prijzen. Dat hun koffie nu ook kan geproefd worden in België, is een nieuwe boeiende pagina in hun verhaal. Dat dit verhaal zich afspeelt in een streek die voortdurend wordt geteisterd door onlusten, maakt dit resultaat des te opmerkelijker.

Koffiecooperaties vallen nog eens in de prijzen

26/05/2016 15:17

Tijdens de tweede editie van de competitie 'Saveur du Kivu' vallen twee koffiecoöperaties in de prijzen: Kawa Kabuya kaapt de zilveren medaille weg, en CNPK uit Idjwi behaalt de 5de plaats! Opnieuw een bewijs dat de kwaliteit van de koffie sterk verbeterd is de laatste jaren, en dat de koffies uit Kivu kunnen meespelen op de internationale markt.

Investeer in Arabica koffie in Congo.

22/03/2016 12:18

De groeiende vraag naar kwaliteitskoffie biedt volgens analysten een competitief voordeel aan de kleine koffieproducenten in Afrika, ten opzichte van de grote producenten in Azië en Latijns Amerika. Door de klimaatveranderingen verliest Brazilië 50% van de grond die geschikt is voor het verbouwen van koffie. Afrika verliest maar 15 à 20%. Conclusie: investeer in Arabica koffie in Congo!

Colruyt bestelt container

14/03/2016 09:55

De Belgische supermarkt Colruyt sloot een contract met de coöperatie Kawa Kabuya voor de levering van één container Arabica koffie. Het inladen van de container werd afgerond in Butembo. Met een beetje goede wil van de kant van de overheidsdiensten die de export moeten mogelijk maken, kan hij binnenkort Congo verlaten. De koffie zal normaal vanaf september in de Colruyt-winkels liggen als specialty koffie voor Kerstmis.

Leren uit een audit

09/02/2016 09:50

Boekhouders Christophe Nzalamingi en Gaëtan Lushavo van FIGEP deelden hun bevindingen en aanbevelingen van hun audit met het bestuur van de Coöperatieve Kawa Kanzururu en met het team van Vredeseilanden. Nu de koffiecoöperaties hun eerste ervaringen met collectieve verkoop achter de rug hebben, is het een goed moment om de eerste lessen op een rijtje te zetten. Continu leren en verbeteren is een vereiste nu de verkochte volumes van de coöperaties beginnen stijgen. De weg naar financiële onafhankelijkheid is nog lang, maar de eerste stappen zijn met grote vastberadenheid gezet.

Congolese koffie wint Taste of Harvest competitie

18/01/2016 13:35

De koffie van Kawa Kabuya won de eerste plaats tijdens de Taste of Harvest competitie van de African Fine Coffee Association. Dankzij de goede zorgen van Léopold Mumbere is de trofee voor beste koffie in de handen van deze fiere winnaars gevallen. Nogmaals van harte proficiat aan Kawa Kabuya!

Nieuwe ontpulpers

25/09/2015 09:40

De installatie van nieuwe ecologische ontpulpers is volop aan de gang. Fiston is niet alleen onze chauffeur en logistiek verantwoordelijke, maar ook onze technisch deskundige bij de installatie en afstelling van machines. Het nieuwe koffieseizoen staat te beginnen voor de coöperaties Kawa Kabuya, Kawa Kanzururu en Kawa Maber. We wensen alle boeren een uitstekende oogst!

Koffie exporteren volgens de officiële weg?

12/09/2015 09:59

De eerste container met gourmet koffie van de jonge coöperatie Kawa Maber uit Ituri is net de Congo-Oegandese grens overgestoken bij Mahagi en is nu op weg naar de haven van Mombasa.

De veelvuldige staatsdiensten hebben een vertraging van enkele weken veroorzaakt. Men was vergeten hoe de officiële procedure voor de export van een container koffie verloopt. Niet verwonderlijk, als je weet dat de voorbije 30 jaar de export volledig in handen was van smokkelaars.

We zullen nu zorgvuldig alle obstakels documenteren waar deze eerste batch koffie mee af te rekenen kreeg om de autoriteiten te laten zien hoe ze deel zijn van het probleem. En we zullen hen uitnodigen om deel van de oplossing te worden.

20 nieuwe micro-wasstations

12/09/2015 09:45

De uitrusting voor de 20 nieuwe micro-wasstations is net aangekomen in Butembo. Het nieuwe koffie seizoen is net begonnen, dus dat komt geen moment te vroeg!

Begunstigden

Minstens 4800 koffieboeren over 4 coöperaties:

  • Kawa Kabuya
    Gelegen in het gebied rond Beni en Lubero, aan het Edouardmeer
  • Kawa Kanzururu
    Gelegen in Beni, Ruwenzori.
  • Kawa Maber
    Gelegen in de regio Mahagi en Djugu en Ituri, ten westen van het Albertmeer.
  • Kawa Kenja
    Gelegen op het eiland Idjwi, in het Kivumeer.

Budget

Voor een periode van 3 jaar: 1.813.906 euro

Bereikte resultaten

  • 4 coöperaties zijn opgericht en geregistreerd als onderneming: Kawa Maber (Ituri), Kawa Kanzururu (Rwenzori), Kawa Kabuya (Beni-Lubero), CPNCK (île d’Idjwi).

  • Elke boer die lid wordt van een coöperatie leverde een bijdrage van $50 in cash of in natura voor bouwmateriaal van nieuwe micro-wasstations en werkuren. Het programma hielp bij de levering van materiaal (ontpulper, gaas, schaduwnet, polytheen platen voor afdak, hygrometer, etc.)

  • Er zijn 123 operationele micro-wasstations (april 2020 - nog niet allemaal op de kaart aangeduid), en tientallen andere in voorbereiding. Elke wasstation heeft 5 medewerkers. In totaal levert dit dus werk op voor 540 mensen in de regio. Daarnaast zijn er ook nog de 14 medewerkers van de 4 coöperatieven.

  • Er is gemakkelijke toegang tot nieuwe koffieplantjes om de oude koffiestruiken geleidelijkaan te vernieuwen. Het volume aan koffiebessen van de 4 coöperatieven is elk seizoen al verdubbeld.

  • De kwaliteit van de koffie is significant verbeterd, wat ervoor gezorgd heeft dat ook het inkomen van boeren verdubbeld, tot zelfs verdrievoudigd, is tijdens het voorbije anderhalf jaar. Zo kunnen ook kinderen uit armere gezinnen nu naar school, want ouders kunnen nu het schoolgeld betalen.

  • Ook voor vrouwen is er verbetering. Vroeger verwerkten ze hun koffie thuis (ontpulpen, wassen, drogen), maar nu kunnen ze hun bessen gewoon afleveren aan het wasstation, en worden ze meteen uitbetaald. Daarnaast hebben verschillende boeren een deel van hun boerderij afgestaan aan hun vrouw, waardoor ze nu zelf een inkomen kunnen genereren.

  • Vredeseilanden nam samen met de federatie van koffie-exporteurs actie tegen de te hoge belasting op koffie-export en de administratieve rompslomp. Ondertussen heeft de Congolese overheid een nieuwe wet ingevoerd die stelt dat overheidsinstellingen hun kosten om koffie te verschepen moeten laten zakken tot 0.25%. De uitdaging is hier om in alle 4 de overheidsinstellingen de wet om te zetten in de praktijk. Momenteel is de wet al in 1 instelling van kracht. Nog 3 te gaan…

Wat willen we bereiken?

Het verhogen van de gemiddelde productie van 0.5 ton/ha naar 1 ton/ha. Daarvoor moeten 9 miljoen nieuwe koffieplanten gekweekt en verdeeld worden.

  • Goede Landbouwpraktijken worden gemeengoed dankzij de “Farmer Field Schools”.
  • 80% van alle geproduceerde koffie zal van hoge kwaliteit zijn.
  • De marktomstandigheden zijn structureel verbeterd:
    • Tegen het einde van het project verkopen de coöperaties ieder jaar 20 containers koffie van topkwaliteit.
    • De coöperaties Kawa Kabuya, Kawa Kenja, Kawa Maber en Kawa Kanzururu groeien uit tot betrouwbare leveranciers van kwaliteitskoffie.
    • De koffiecoöperaties behalen de Bio- en/of FLO-certificatie
  • Er wordt een nieuwe coöperatie opgericht in Rutshuru.
  • De wasstations zijn rendabel. De coöperaties werken autonoom, zonder steun van Vredeseilanden.

Resultaten op lange termijn

  • Structurele veranderingen in het nationale beleid voor koffie.
  • Een herstructurering van de koffieketen op nationaal niveau via de “Nationale Confederatie van Landbouwers in Congo” (CONAPAC).