Zo werkt Rikolto aan “The Great Food Transformation”

Op 16 januari lanceerde de EAT-Lancet Commission, een groep van 30 vooraanstaande wetenschappers uit de hele wereld, een baanbrekend rapport uitgebracht over voeding, planeet en gezondheid. Daarin pleiten ze voor een grote voedseltransformatie: "Hoe voedsel wordt geproduceerd, wat wordt geconsumeerd en hoeveel er verloren gaat, is van grote invloed op de gezondheid van mens en planeet".

Volgens de wetenschappers achter de studie gaat het bij de grote voedseltransformatie om twee hoofddoelen: duurzame productie en gezondere diëten. De EAT-Lancet Commission schetst een “planetair gezondheidsdieet”: een flexibel dieet met aanbevelingen voor de innameniveaus van verschillende voedselgroepen, aanpasbaar aan lokale culinaire tradities en persoonlijke voorkeuren. “Door voor dit dieet te kiezen, kunnen we de vraag naar de juiste voeding stimuleren en duidelijke marktsignalen door de hele voedselketen terugsturen naar de boeren”, aldus de wetenschappers.

“Van klimaatcrisis tot gezondheidscrisis, voedsel kan het oplossen.” Dat is de hoopvolle conclusie van het rapport. Een betere wereld, begint bij ons eten? Dat is precies de visie van Rikolto. Maar een strategie opschrijven in een rapport is één ding, ze in de praktijk omzetten, is een ander verhaal. Daarom vroegen we aan onze Rikolto teams over de hele wereld hoe zij vandaag al vorm geven aan "The Great Food Transformation" door te werken aan duurzame productie en gezondere eetgewoonten.

Rikolto zet zich al tientallen jaren in voor duurzame landbouwproductie. Wij steunen de invoering van goede landbouwpraktijken in alle regio's waar wij actief zijn. Afhankelijk van de ecologische problemen in de regio, ondersteunen we specifieke technieken zoals compostproductie of het voorkomen van bodemerosie. Enkele voorbeelden.

In Sikka, Indonesië, ondersteunen we cacaoboeren bij het implementeren van een agroforestry-model, lokaal ook wel "ongen" genoemd. Ongen is een techniek voor combinatieteelt die boeren helpt hun gewassen te diversifiëren en het land te herbebossen. In deze 'gemengde tuin' telen boeren cacaobomen naast kokosnoten, bananen, papaja's, drakenvruchten, zoete aardappelen en peperbomen. Het integreren van de landbouw met de kippen- en varkenshouderij is ook een gangbare praktijk in ongen. Resultaat: boeren vergroten de diversiteit in gewassen en verhogen hun inkomens. Ongen is perfect geschikt voor de semi-aride klimaat van Sikka en laat de bodem zijn voedingsstoffen behouden.

In de sesamsector in Mali kregen boeren training in compostproductie en zagen ze de eerste positieve effecten. In 2017 eindigde het regenseizoen te vroeg in het gebied. Over het algemeen droogden de velden snel op. De velden van de producenten die compost gebruikten, bleven echter lange tijd groener en de opbrengsten waren gemiddeld 30% hoger, plus een vermindering van de productiekosten met 20% omdat ze geen chemische meststoffen hoefden te gebruiken.

We trainden Vietnamese theeboeren in duurzaam landbeheer. Het curriculum richtte zich op onderwerpen als het voorkomen van bodemerosie, combinatieteelt, natuurlijke plaagbestrijding en het maken van compost. De eerste resultaten geven aan dat het inkomen van de boeren met gemiddeld 30% is gestegen als gevolg van een verminderd gebruik van chemicaliën en hogere prijzen voor kwaliteitstheebladeren.

In Peru werkte Rikolto mee aan de ontwikkeling van de applicatie "FertiSuelo". De app helpt bij het interpreteren van bodemanalyses, zodat boeren meer informatie hebben over wat voor soort bemesting nodig is op welk moment, afhankelijk van de bodemkenmerken. Op deze manier kunnen de beschikbare middelen rationeler worden gebruikt.

In Nicaragua zetten we een samenwerking op met Subway. Het bedrijf is bereid een premium prijs te betalen aan groentetelers die goede landbouwpraktijken toepassen. Hun bedrijfsmodel is gericht op zowel ecologische als economische duurzaamheid. We zullen nu de ervaring met Subway delen met andere bedrijven om hen te motiveren hetzelfde te doen en een win-win te creëren voor hun eigen bedrijf, de boeren en voor het milieu.

Sinds enkele jaren werkt Rikolto vooral samen met stadsbesturen om duurzaam voedsel te promoten en gemakkelijk toegankelijk te maken voor consumenten in de stad.

In Ecuador kan de bevolking van de hoofdstad Quito groenten, bessen, granen en zuivelproducten van het merk "Yachik" kopen op de lokale markten. "Yachik" werd uitgewerkt door UCCOPEM, een organisatie die meer dan 4.000 boerenfamilies verenigt. Rikolto ondersteunde de ontwikkeling van het merk, en gaf coaching bij de productie, de naoogst, de opslag, de marketing en de distributie van de producten naar de markt. Deze groenten worden geproduceerd met behulp van agro-ecologische praktijken.

Stedelijke landbouw gaf in Solo, Indonesië, de inwoners met een laag inkomen betere toegang tot verse producten. Dankzij een gezamenlijke inspanning van Rikolto, de ngo Gita Pertiwi, het stadsbestuur en de lokale gemeenschappen zijn er nu tien percelen grond in Solo toegewezen voor gemeenschappelijke tuinen. De gemeenschappen gingen er aan de slag met de teelt van vogel-oog pepers, rode pepers, aubergines en mosterdgroenten. Ook bij stijgende voedselprijzen hebben ze zo toegang tot goedkope, verse groenten.

In België eten mensen steeds meer buitenshuis. Deze out-of-home markt - goed voor ongeveer 40% van de totale voedselmarkt - is dan ook een krachtige hefboom om ons consumptiepatroon duurzamer te maken. Sinds 2008 werkte Rikolto samen met grootkeukens en kantines van universiteiten, privébedrijven, ziekenhuizen, enz. om van duurzame voeding dagelijkse koste te maken.

Sinds enkele jaren ligt de focus in België ook op de consumenten van morgen. Met GoodFood@School coachen de basisscholen en middelbare scholen gedurende 2 jaar om hen te helpen hun voedingsbeleid duurzamer te maken. We zorgen ervoor dat de ervaringen worden gedeeld tussen de verschillende deelnemende scholen. Om de geleerde lessen aan nog veel meer scholen voor te stellen, worden op stadsniveau Food Councils opgericht. Een gezond en duurzaam voedselbeleid voor alle scholen, dat is ons uiteindelijke doel.