Waarom 'goed eten' echt het verschil kan maken

Toegang tot voldoende gezond eten is een recht ... geen voorrecht. Genoeg eten om goed te leven, voor iedereen, overal. Daar gaat het om. Maar er is meer. Goed eten wordt geproduceerd met respect voor milieu en biodiversiteit, en verhandeld aan faire prijzen. Alleen zo garanderen we het recht op goed eten, ook voor toekomstige generaties. In het licht van toenemende honger en overgewicht, en een veranderend klimaat, kunnen we niet langer voorbijgaan aan het recht op goed eten.

Goed eten is een recht, maar terwijl dat recht nog lang niet voor iedereen in de wereld gegarandeerd is, wordt het anderzijds ook bedreigd. Onze markt- en voedselsystemen kraken in hun voegen, de klimaatverandering zorgt voor steeds grotere problemen, werken in de landbouw loont vaak niet meer en consumenten stellen zich terecht vragen bij de kwaliteit van voedingsproducten. En dan zijn er nog de gevolgen van Covid-19 …

Tegen 2050, zijn we met meer dan 9.6 miljard mensen. De voedselproductie moet naar schatting met 50% toenemen om al die mensen te voeden – mensen die vooral in steden zullen wonen. Maar om dat te verwezenlijken moeten heel wat obstakels overwonnen worden.

• Falende markt- en voedselsystemen
• Klimaatverandering
• Slechte werkomstandigheden en lonen in landbouw en voedingsindustrie
• Gebrek aan toegang tot grondstoffen, middelen en krediet
• Problemen met voedselveiligheid en consumentenbescherming
• De gevolgen van Covid-19

Wie zal daar voor zorgen?

Voor al deze problemen zijn oplossingen te bedenken, als we dat echt willen. Maar of die oplossingen ook zullen werken hangt af van één cruciale vraag:

Zullen er nog voldoende jongeren te overtuigen zijn om deze uitdaging op te nemen en zich in de landbouw- en voedselproductie te engageren? Met andere woorden, zullen er nog genoeg landbouwers en jonge ondernemers te vinden zijn om deze toekomstsprong te verwezenlijken? Een toekomstsprong die onze landbouw- en voedselsystemen meer dan ooit nodig hebben. En zullen ze die kennis ook kunnen doorgeven aan toekomstige generaties?

Het antwoord op deze vraag zal bepalend zijn voor de toekomst van ons allemaal, van onze kinderen en kleinkinderen.

Om jongeren weer warm te maken voor een baan in de landbouw- en voedingssector is er heel wat werk aan de winkel. Wat moet er veranderen om jongeren over de streep te trekken?

1. Het imago van de landbouw en bij uitbreiding, de agro-industrie verbeteren. De meeste jongeren vinden dit een slechte beroepskeuze. Hard werken voor een hongerloon wil niemand, de arbeidsomstandigheden en -voorwaarden moeten dus veel beter.
2. Betere toegang tot land voor jonge ondernemers. Jongeren vinden moeilijk de nodige grond om hun eigen landbouwbedrijf op te starten. Ofwel is de investering te groot, ofwel hebben ze het moeilijk om onafhankelijk van organisaties of hun familie te mogen opereren.
3. Toegang tot startkapitaal voor jongeren. Jonge ondernemers hebben beperkte toegang tot financiering om de eerste investeringen te doen. Zij hebben geen onderpand en kunnen geen staat van dienst voorleggen.
4. Een degelijk aanbod aan opleidingsmogelijkheden en kennis. Jongeren hebben nood aan betere kennis over gezonde en voedzame voeding, beter inzicht in lokale en internationale marktmechanismen, know-how over nieuwe technologieën en innoverende bedrijfsmodellen, …
5. De kloof tussen landelijke en stedelijke gebieden moet overbrugd worden op verschillende vlakken: mobiliteit, technologie, markten, diensten, … De kloof tussen stad en platteland groeit, zowat overal in de wereld. Het onevenwicht tussen beide realiteiten is een van de belangrijkste drijfveren voor jonge mensen om het platteland te verlaten en de roep van de stad te volgen.
6. Jongeren au sérieux nemen en écht laten participeren. De betrokkenheid van jongeren bij de beleids- en besluitvorming is vandaag de dag te vaak zo goed als onbestaande. Vertegenwoordiging is een belangrijk aspect van zelfontplooiing en eigenaarschap.

Als jongeren echt de kans krijgen …

Opdat jongeren die rol echt kunnen opnemen moeten een aantal voorwaarden vervuld worden. Dat is precies wat Rikolto doet: Ervoor zorgen dat jongeren de ruimte krijgen om een volwaardige schakel te worden in de voedselketen, zowel in de productie, de verwerking als de marketing. Het werk van Rikolto met jongeren steunt voornamelijk op deze 3 pijlers: - Financiële onafhankelijkheid en loon naar werken - Toegang tot grond, kennis, opleiding en middelen - Jongeren een stem geven binnen de organisaties in de voedselketen

… ja, dan kunnen ze het

De diverse initiatieven, die Rikolto de voorbije jaren heeft opgezet mét en voor jongeren zijn hoopgevend. Wat we tot nu toe vooral hebben geleerd, is dat zelfs de kleinste stappen die we zetten met jongeren een voorbeeld en inspiratie kunnen zijn voor andere jongeren. Naarmate Rikolto meer projecten met jongeren uitvoert en promoot, zal het aantal verhalen toenemen, verhalen over successen, over tegenslagen, over lessen die getrokken worden. Maar al deze verhalen hebben één ding gemeen, ze zijn de beste manier om steeds meer jongeren warm te maken om mee te werken aan het recht op goed eten voor iedereen.

Wij laten u graag kennis maken met Karina, Jimson en Benoit, 3 jonge mensen die elk op hun eigen manier werk maken van goed eten. Zij staan model voor de vele duizenden jonge mensen waarmee Rikolto samenwerkt en waarmee we bouwen aan een wereld waarin ‘goed en lekker eten’ voor iedereen vanzelfsprekend wordt.

Jimson Kivuyo

Jimson Kivuyo is een van de jonge ondernemers die betrokken is bij het Generation Food-project van Rikolto in Arusha. Op zijn boerderij produceert hij lokale zuivelproducten van hoge kwaliteit. Jimson is begaan met het welzijn van zijn dieren, het leveren van goede en gezonde zuivelproducten aan zijn klanten in Arusha, de zorg voor het milieu en het klimaat en de aandacht voor zijn historische en culturele identiteit.

Naast de landbouw heeft Jimson nog andere passies waarmee we u graag laten kennismaken. Benieuwd?

Karina Lopez

Karina Lopez groeide op als dochter van koffieboeren in Ibarra, Ecuador. Ze kreeg, met de steun van o.a. Rikolto de kans om deel te nemen aan een cupping-opleiding. Karina geeft nu zelf opleidingen en is vastbesloten om verder te groeien als specialiste in kwaliteitskoffie. Ontdek hoe ze haar eerste stappen in de koffiewereld zette.

Benoit Reisner

De Zevensprong is een basisschool in het centrum van Leuven met een duidelijke visie op duurzaamheid en gezondheid. Voor hun schoolmaaltijden werken ze met een eigen kok, want een cateraar voldeed niet altijd volledig aan hun verwachtingen. Benoît Reisner is vaste kok bij De Zevensprong en zorgt voor de verse bereidingen van A tot Z.