"Dit verhaal, zoals vele andere verhalen over mensen die bondgenoten zoeken, begint op een ogenblik van crisis. Op een keer vertelde een echte verhalenverteller me de geschiedenis van een monnik die bij een huis aankwam waar een arme boerenfamilie woonde. ’s Nachts duwde de monnik de enige koe van de boeren in de afgrond. De volgende morgen nam de monnik afscheid met een grote glimlach om zijn mond. Een glimlach… omdat hij wist dat boeren op een moment van crisis altijd creatieve oplossingen weten te bedenken." (Verónica Andino, Vredeseilanden Ecuador)
Opboksen tegen de supermarktreuzen
Wie in 2006 bij de boerenorganisatie Chuya Mikuna op bezoek kwam, zou er de dynamische leiders ontmoet hebben. Tussen 2003 en 2006 hadden de boeren van Chuya hun biologische groentenproductie van bijna niets naar 120.000 kg per jaar opgebouwd. En dan stootten ze op een nieuw obstakl: een plaats proberen te veroveren op de schappen van de supermarktgiganten in Ecuador: Supermaxi en Mi Comisariato. Die toonden echter niet veel interesse of legden zware voorwaarden op. Aanvankelijk trokken de leiders van Chuya het zich niet aan. Zelfs niet toen één van de directeurs botweg vertelde dat 15% van de geleverde groenten niet betaald zou worden “omdat die ongetwijfeld slecht zou zijn”. Vervolgens nam hij de groenten in ontvangst zonder ze maar een blik te gunnen… Terwijl het groenten waren die met zoveel zorg gekozen waren en met zoveel liefde biologisch gekweekt.
Alle leden van Chuya Mikuna geloofden nochtans rotsvast in de kwaliteit van hun producten. Maar hoe moesten ze het aan boord leggen om mensen hun producten te leren kennen? De grote warenhuizen Supermaxi en Mi Comisariato hielden nog eens 5% extra van de prijs van hun groenten af voor de publiciteit. Maar in hun folders hadden ze haast nooit over de voordelen van de consumptie van milieuvriendelijke producten. Hun verse groenten lagen immers gewoon tussen al de fast food die in het warenhuis verkocht werd.
De koppen bij elkaar
De voorwaarden van de supermarkten vormden een ondraaglijke last voor hun jonge onderneming. Hoe konden ze die oneerlijke cirkel breken? De mensen van Chuya staken de koppen bij elkaar. Ze besloten om een eigen campagne op te zetten. Ze maakten brochures en spandoeken en organiseerden proeverijen. En ze zouden op zoek gaan naar nieuwe afzetmogelijkheden.
Terwijl de discussie over nieuwe markten gevoerd werd, zat Marcelo - een medewerker van de ngo SENDAS een partner van Vredeseilanden die de boeren van Chuya begeleidde - er peinzend bij. Hij dacht niet aan de supermarkten in de steden. Hij dacht aan de vrouwen van Machala, in de kuststreek van Ecuador, die elke dag een strijd leveren om het leven van hun families te verbeteren. Ze hadden een organisatie waarmee ze groenten kochten op de grootmarkt om ze dan in manden verder te verdelen voor een eerlijke prijs aan vrouwen met weinig middelen.
Marcelo opperde het idee aarzelend, maar meer woorden had hij niet nodig. Iedereen kreeg meteen nieuwe glans in zijn ogen. De verantwoordelijken van Chuya legden de eerst contacten met de verantwoordelijken van de vrouwenbeweging van Machala. De vrouwenorganisatie praatte al een tijdje over een “solidaire economie” en over de noodzaak om de band tussen de stad en het platteland te versterken. Ze spraken over hun manden en over de nood aan gezond voedsel. Ze hadden al enkele pogingen gedaan met andere boerenorganisaties, maar dat was niet echt goed gedaan omdat er te weinig continuïteit was in de aanvoer of te weinig volume gedurende het ganse jaar.
Toen het eerste gesprek was afgelopen, was iedereen overtuigd: de producenten van de Chuya zouden het aankunnen. Ze hadden een goed opkoopsysteem, ze hadden zich in de loop der jaren goed kunnen organiseren en ze hadden een strak geplande productie.
Op zoek naar nieuwe verbanden
De samenwerking tussen de vrouwenorganisatie en Chuya was een goed begin, maar alleen zouden ze het niet redden. De boerinnen van Chuya Mikuna teelden immers maar 10 van de 17 groenten die nodig waren voor de voedselmanden.
Dus gingen ze op zoek naar partners. Tijdens een bijeenkomst maakten ze kennis met ACT, een producentenorganisatie van bioaardappelen van Chimborazo. De vertrouwensband was snel gesmeed. De boeren van ACT brachten een bezoek aan Chuya en andersom. Ze werkten samen criteria uit voor een sterke handelsrelatie. Na ACT sloot Chuya Mikuna nog akkoorden met andere producentenorganisaties.
En zo begon de verkoop van de manden met groenten aan de vrouwen van Machala. Momenteel verkoopt Chuya Mikuna bijna 95% van de producten van de aangesloten organisaties en betaalt ze eerlijke prijzen aan honderden producenten uit verschillende provincies van Ecuador.
Op naar de volgende stap
De leden van Chuya willen nu heel graag kredieten kunnen afsluiten om nieuwe investeringen te doen. Maar dit bleek niet zo eenvoudig. Het kredietaanbod in de streek is niet aangepast aan de noden van de sector van de groentetelers. Vredeseilanden zal mee zoeken naar een oplossing voor het kredietprobleem van Chuya. Verder willen we Chuya Mikuna vooral ondersteunen in hun zoektocht naar meer diversiteit in hun productie, zodat de vrouwen niet alleen afhankelijk zijn van de groenteteelt. Kleinvee is een mogelijkheid, maar dit moet verder onderzocht worden.
Heel de wereld ondergaat vandaag een crisis. Een economische crisis, maar evengoed een ecologische en een sociale crisis. Halen we op zo’n moment het creatiefste uit onszelf? Chuya Mikuna toont dat het kan: mensen met een klein budget voorzien van gezond voedsel, op een duurzame wijze geteeld, waar de producenten een goed inkomen aan overhouden.