Vredeseilanden organiseerde samen met de Coalitie tegen de Honger en parlementsleden Patrick Moriau en Xavier-François De Donnea op 23 februari een hoorzitting in het federale parlement. Olivier De Schutter, Speciaal VN-rapporteur voor het Recht op Voedsel, en enkele gastsprekers uit het Zuiden gaven de parlementsleden van de Commissies Buitenlandse Zaken tekst en uitleg bij de oorzaken en oplossingen voor de voedselcrisis.
De Schutter lichtte de belangrijkste oorzaken van de huidige crisis toe: de klimaatsverandering die over de hele wereld voor extreme weersomstandigheden zorgt en zo de oogsten beïnvloedt, het rechtstreekse effect van de stijgende olieprijzen op de voedselproductie, de productie van biobrandstoffen die een druk legt op landbouwgronden die ook voor voedsel gebruikt kunnen worden, de zenuwachtige markten die prijzen kunstmatig hoog houden door financiële speculatie op voedselproducten, de stijgende vleesconsumptie wereldwijd,… “Bovendien zijn de prijsschokken die we nu meemaken niet enkel conjunctureel, maar ook structureel”, aldus De Schutter.
“De klimaatsverandering en de afhankelijkheid van chemische meststoffen - dus van fossiele energie - betekenen een bedreiging voor onze voedselvoorziening, want deze factoren zullen altijd voor volatiele prijzen blijven zorgen.”
De parlementsleden hadden heel wat vragen voor de VN-rapporteur. Hoe kunnen we in Europa de negatieve gevolgen van financiële speculatie aanpakken? Hoe kunnen we biobrandstoffen produceren zonder druk te zetten op de voedselproductie? Bieden GGO’s (genetisch gemanipuleerde organismen) een oplossing voor het voedselvraagstuk? Hoe kunnen we ingrijpen op het opkopen van grote stukken landbouwarsenaal in ontwikkelingslanden door buitenlandse investeerders? Welke inspanningen zijn nodig om een meer duurzame, familiale landbouw te ondersteunen? Is het Braziliaanse landbouwmodel geen goed voorbeeld voor de rest van de wereld?
De Schutter reikte heel wat antwoorden aan, en schoof enkele prioriteiten naar voor. “Op korte termijn moeten we optreden tegen financiële speculatie die de markt verstoort. De deregulering van de grondstoffenderivatenmarkten moet teruggedraaid worden. We kunnen een voorbeeld nemen aan de VS, waar de Consumer Protection Act sinds de vorige crisis van 2008 beperkingen aan institutionele beleggers oplegt.”
“Op middellange termijn moet vooral meer in de landbouw geïnvesteerd worden, zeker in landen die heel afhankelijk zijn van import, en hun invoer nu niet meer kunnen financieren. Daar moet geïnvesteerd worden in een eigen landbouwsector. Maar het moet een duurzame landbouw zijn, die steun geeft aan kleine producenten, en agro-ecologisch is, want dit zal binnen 15 à 20 jaar de enige manier van produceren zijn om de klimaatsveranderingen te trotseren”, aldus De Schutter.
“Grootschalige landbouwmethodes respecteren immers de ecosystemen niet, ze leveren geen banen op, en werken met chemische meststoffen en GGO’s, waarvan de gezondheidseffecten nog niet bekend zijn en die de producent afhankelijk maakt van agro-bedrijven als Monsanto, die 90% van de octrooien op GGO’s in handen heeft.”
Verder stelt De Schutter ook de aanleg en het international mutualiseren van voedselreserves voor als maatregel om producenten een stabieler inkomen te geven. Voedselstocks zijn immers een goede manier om de marktmacht van verkopers te vergroten en speculatie te counteren. Ook het beter organiseren van kleine producenten geeft hen meer marktmacht en een stem in de landbouwbesluitvorming. “Het belangrijkste dat nodig is momenteel, is meer politieke wil om de voedselcrisis op te lossen.”
Na Olivier De Schutter nam Fatou D’Dioy van de organisatie Enda Graf uit Senegal het woord. Zij gaf aan welke strategieën vrouwen in Senegal ontwikkelden om een antwoord te bieden op de voedselcrisis. Als, zoals in Senegal, gemiddeld 60% van het huishoudbudget naar voedsel gaat, en je als gevolg van de crisis een maaltijd minder per dag kan eten, sta je voor een hele uitdaging. Creatief op zoek gaan naar het diversifiëren van je inkomen, door verwerking een meerwaarde geven aan het voedingsproduct dat je verkoopt op de markt, en hun politieke leiders aan de arm trekken zijn de belangrijkste uitdagingen voor de vrouwen van Enda Graf.
Jean-Jacques Grodent van SOS Faim tenslotte, sprak in naam van de Malinese boerenvertegenwoordiger Salif Cissocko, die door omstandigheden zijn vliegtuig in Bamako had gemist. Cissocko gaf de parlementsleden via Grodent een gedetailleerde analyse van de voedselsituatie in Mali, en stelde een aantal oplossingen voor die nauw aanleunden bij die van De Schutter.
Ook de Malinese boerenorganisatie CNOP vraagt een beleid dat gesteund is op voedsesoevereiniteit. Voedselsoevereiniteit is niet langer een marginaal begrip, maar een concept dat nu al het beleid van de West-Afrikaanse handelsunie UEMOA ondersteunt. Verder vraagt CNOP Mali met als De Schutter aan politici in Noord en Zuid om meer te investeren in een duurzaam landbouwmodel, waarbij producenten toegang hebben tot kredieten, water en inputs, en waarin correcte prijzen gelden voor producent en consument. Belangrijk daarbij is ook dat producentenorganisaties betrokken worden bij beleid en evaluatie.
(foto boven: via ishr.ch)
Advertentie
Naar aanleiding van deze hoorzitting, verscheen woensdag 23 februari 2011 deze advertentie in Metro van de Coalitie tegen de honger. Klik om te vergroten.
