Met de steun van Vredeseilanden en het Belgisch Overlevingsfonds heeft APAV enkele jaren later een mini-hydro-elektrische centrale aangelegd en een elektrische geautomatiseerde broedmachine aangekocht, zodat Justin niet meer 24/24 moederkloek moest spelen. Maar de capaciteit van die machine is beperkt tot 800 kuikens per week, dus bestonden er plannen voor uitbreiding.
Tot boer Dirk uit Torhout het campagnefilmpje van Vredeseilanden zag. Hij had een afgedankte broedmachine in perfecte staat in zijn huis staan, en besloot die aan Justin en APAV te schenken, mits Vredeseilanden voor het transport zou zorgen. Daar vonden we gelukkig de gespecialiseerde organisatie Logistique Sans Frontières voor. Het heeft heel wat voeten in de aarde gehad om alles georganiseerd te krijgen, maar op 27 maart was het dan eindelijk zover: de lange vaart naar Mombasa kon beginnen.
Parasitaire overheidsdiensten
Vrijdagavond 5 juli is de gedemonteerde ingepakte broedmachine dan eindelijk aangekomen in Bunyuka. Woensdag al waren de mensen van APAV naar de grens met Oeganda getrokken om de precieuze vracht in te klaren. Zoals verwacht was dat heus geen sinecure. Congolese grensposten puilen uit aan overbodige overheidsdiensten die allen een graantje willen meepikken en zo internationaal zakendoen wel erg bemoeilijken wegens een overdaad aan formele en informele heffingen. De competitiviteit van Congolese producten op de wereldmarkt is onbestaande door de wildgroei van dergelijke parasitaire diensten, wiens enige bestaansreden lijkt te zijn zichzelf in leven te houden met de geëiste heffingen. Want van enige herinvestering in de handel is uiteraard al helemaal geen sprake.
“De vrijstelling van heffingen geldt enkel voor de BTW”, kregen de mensen van APAV te horen. Juist ja, het attest van schenking vermeldde duidelijk dat er geen aankoopsom werd betaald, dus daar kan je dan inderdaad geen belastingen op heffen. Maar op al de rest dus wel. Dat wil zeggen, zelfs als breng je 20 m³ lucht de grens over, betalen zal je. Tot en met de nationale inlichtingendienst eiste een betaling van $25 (€19). Er moesten maar eens wapens in de vrachtwagen zitten. Voor de kost van de controle draai je dus zelf op.
Professionele broederij
Anderhalve dag kantoren aflopen aan de beide kanten van de grens, en een totaal van 2500 $ (1.900 €) aan allerlei heffingen heeft het gekost om de broedmachine Congo binnen te krijgen. Slechts de helft van die betalingen wordt gestaafd met bewijsstukken. Onderweg nog $30$ (€23) boete omdat de Oegandese vrachtwagenchauffeur slechts een fotokopie van zijn rijbewijs had (nochtans een courante praktijk in Oeganda als preventieve maatregel tegen verlies). Bij aankomst in Butembo bleken ze nog het mildst. Het doorrijrecht in de stad bleef beperkt tot 3.000 Congolese frank (€2,5), omdat de stedelijke overheden de mensen van APAV goed kennen.
Zaterdagochtend, 6 juni 2013, mocht ik dan getuige zijn van het afladen van de vrachtwagen. Geen vorkheftrucks hier. Maar wel volk, veel volk, en in een mum van tijd was de klus geklaard, met de nodige aanmoedigingskreten.
In de komende weken zal de broedmachine opnieuw worden geassembleerd, en dan kan wat ooit begonnen is met een houten broedkist uitgroeien tot een professionele broederij, met een uniek aanbod gezonde kuikens voor de provincie Noord-Kivu. Welke bedrijfsleider kan zichzelf een beter marktvooruitzicht toewensen?
Ivan Godfroid coördineert de activiteiten van Vredeseilanden in Congo. Hij houdt een Wereldblog bij op MO.be
De afladingsmanoeuvres op beeld vastgelegd