Hydrocultuur geeft boeren veerkracht in moeilijke tijden

Met de corona-crisis komen ook de vraag naar en de productie van voedsel onder druk. Met name in de armste landen waar deze vraag een directe invloed heeft op het inkomen van boerenfamilies. Vele boerenfamilies zijn ook bijzonder kwetsbaar omdat ze niet kunnen kiezen voor quarantaine en omdat ze beperkte toegang hebben tot informatie en adequate gezondheidszorg.

Niet alleen worden supermarkten gesloten, maar ook openbare markten waar kleine landbouwbedrijfjes (met minder dan 3 hectare aan grond) meer dan de helft van hun productie op de markt brengen, gaan dicht. In Honduras heeft 89% van de 18.000 boerenfamilies zo'n kleinschalig bedrijf. En deze bedrijfjes stonden al voor de corona-crisis onder druk vanwege de klimaatverandering en de precaire sociaal-economische context.

Met de recente corona-crisis erbij is het meer dan ooit nodig om de kwaliteit van de productie te verhogen en de toegang tot voedsel te verbeteren. Zo kan enerzijds de levenskwaliteit van de producerende gezinnen verbeteren en de voedselzekerheid van de bevolking gegarandeerd worden, maar daarnaast kan ook de impact van de voedselproductie op het milieu gevoelig verminderd worden.

Dit is het doel van Rikolto met het initiatief "Technologie en kennis ter bevordering van de voedselzekerheid in Honduras". Daarbij worden, samen met familiebedrijven, kassen met hydrocultuur-systemen geïnstalleerd om de productie van gezonde en veilige groenten te verhogen en tegelijkertijd het inkomen van de boeren te verhogen.

Het initiatief, dat door de Europese Unie via Eurosan Occidente en Rikolto wordt gefinancierd, bestaat uit de installatie van 22 kassen voor hydrocultuur. Dat gebeurt samen met zo’n 500 boerenfamilies die zijn aangesloten bij het Consorcio Agrocomercial de Honduras.

Het gebruik van hydrocultuur stelt kleine, middelgrote en grote producenten in staat om het hele jaar door te produceren omdat boeren met dit systeem niet afhankelijk zijn van de weersomstandigheden. "Zo zullen ook buiten het seizoen groenten en fruit geproduceerd worden voor de lokale markten en dat maakt ons minder afhankelijk van invoer", zegt Patricia Arce, coördinator van de actie. "Bovendien wordt er op een veilige manier geproduceerd doordat ongecontroleerd gebruik van pesticiden wordt vermeden. Dat leidt tot gezondere producten en draagt bij tot de gezondheid van de consument.

De lessen die uit het werken met de 22 familiekassen worden getrokken, zullen enerzijds worden gebruikt om kennis over deze technologie te vergroten, maar ook om de vooroordelen over hydrocultuur te doorbreken. Bijvoorbeeld het idee dat alleen sla kan worden geproduceerd terwijl er bijvoorbeeld ook tomaten en komkommers worden gekweekt.

Het doel is om meer praktijkscholen te organiseren waar de producenten zelf hun kennis van deze systemen delen met producentenverenigingen uit andere regio's.Dat kan gaan over coöperaties, bedrijven, overheids- en particuliere instellingen, landbouwinstellingen en NGO's die geïnteresseerd zijn in het kopiëren van deze systemen.

In Honduras kiezen de meeste jongeren er voor om het platteland te verlaten. Daardoor zijn veel van de boeren ondertussen vrij oud. Via dit project worden ook workshops over gender, inclusie en generatievernieuwing aangeboden met de bedoeling de interesse van jonge vrouwen en mannen te wekken voor hydrocultuur.

Er worden ook technische gidsen opgesteld voor de boeren én er zal ook een receptenboek worden gemaakt met recepten voor de bereiding van groenten en fruit die in de kassen worden geproduceerd.

Luister naar Juan Gómez, een jonge boer uit Chiligatoro, Inbitucá, die deelneemt aan het initiatief.

• 9 hydrocultuursystemen geïnstalleerd en in bedrijf, gelegen in de departementen Marcala, Intibucá en Cortes, met tomaten-, sla- en komkommerteelt.
• In Danli, El Paraiso namen 13 jonge mannen en vrouwen deel de workshop over gender, inclusie en generatievernieuwing
• Er zijn 4 Veldscholen (FFS) gericht op productie van sla, komkommer en tomaten
• De gezond receptenboek is in aanmaak. De recepten zijn gebaseerd op groenten en fruit die lokaal worden geproduceerd door de bedrijven die lid zijn van het Consorcio Agrocomercial.
• In samenwerking met de Gemeentebesturen worden theaterworkshops opgezet met kinderen uit 3 onderwijscentra. In deze voorstellingen komt het belang van voeding en voedselzekerheid aan bod.