In Casamance, Senegal, zijn enkele boeren met veel moed opnieuw begonnen met het verbouwen van fonio, een gierstvariëteit. Zij willen zich niet langer beperken tot productie voor eigen verbruik van dit arbeidsintensieve gewas, maar willen ook een deel van hun oogst verkopen. Stap voor stap bouwen ze een nieuw bedrijf uit.
Lang proces van voorbereidingen
Fonio is een graan dat tijdens de droogteperiode verbouwd kan worden. Het heeft een hoge toegevoegde waarde, is lekker en licht verteerbaar. Aan de verkoop van het graan gaat echter een lang proces van voorbereidingen vooraf. Eens de fonio geoogst is, moeten de zaden eruit geklopt worden; vertrappelen kan ook. Vervolgens moeten deze granen gewand en gedroogd worden, alvorens ze gepeld en vervolgens (tot zes keer toe) gewassen worden. Voor de fonio kan worden verkocht, moet het nog gezeefd, gecentrifugeerd, gekookt, nogmaals gedroogd en verpakt worden.
Steun van Vredeseilanden
Na zich te hebben verenigd in GIE’s (Groupements d'Intérêt Economique), voldeden enkele boeren in Casamance aan de criteria om steun te verkrijgen van Vredeseilanden. Met die steun konden ze investeren in nieuw landbouwgereedschap, dat de taken na de oogst vergemakkelijkt. Vredeseilanden biedt, in samenspraak met de boeren, ook steeds meer vormingen en ateliers aan. Zo kunnen de boeren nieuwe kennis opdoen en hun ervaringen delen met anderen.
Het gaat er vooral om de boeren te begeleiden en hen te ondersteunen in de analyse van de waardeketen van fonio, zodat ze hun positie beter begrijpen en kunnen versterken. In de nabije toekomst zal deze onderneming groeien, ondermeer dankzij de investering in machines die het aantal werkuren verminderen, de kwaliteit van het eindproduct verbeteren en de hoeveelheid van de opbrengst verhogen.
Binnen anderhalf jaar zal Vredeseilanden zich terugtrekken. Dan zal het aan de boeren zijn hun onderneming volledig zelfstandig te beheren. Tot dan investeert Vredeseilanden nog tijd en middelen om ervoor te zorgen dat de boeren de markt op hun duimpje kennen en thuis zijn in boekhouding en verkoop.
De fonio die in Casamance geteeld en bewerkt wordt, zal binnenkort heel het jaar door op lokale en nationale markten verkocht kunnen worden. Een echte industrie is het nog niet, maar beetje bij beetje eigenen boeren zich het project toe en verenigen ze zich in technische commissies. Het graan wordt nu omringd door een ingenieuze en innovatieve productie- en verkoopsploeg, die ervoor zal zorgen dat de fonio snel kwaliteit en bekendheid zal verwerven, zowel in Casamance als in Dakar.
Caroline Amrom verblijft momenteel in Senegal met het junior programme van de BTC. In de regio Diaroume werkt ze samen met Vredeseilanden aan een ontwikkelingsproject rond de fonioketen. Op haar blog publiceerde ze reeds een eerste artikel over haar project: “Le fonio pour tous”.
Voor de samenvatting en vertaling zorgde Marijke Vermander, stagiaire communicatie.