300 kleine producenten uit Zamora Chinchipe telen bananen die tot chips verwerkt worden. De chips worden geëxporteerd naar Frankrijk, België en Spanje. Een belangrijke stap voor de boeren en boerinnen, die mogelijk werd gemaakt door een goede ondersteuning en de samenwerking van verschillende organisaties en bedrijven.
Het begon allemaal 5 jaar geleden. Een 30tal koffieproducenten van de Asociación de Productores de Café de Altura de Palanda (Apecap) uit Zamora Chinchipe kregen het idee om de bananen die tussen hun koffieplanten groeiden te verwerken. Ze sneden de banaantrossen af, pelden de bananen en stuurden ze naar Guayaquil, waar ze verscheept werden via Ethiquable, een Franse FairTrade organisatie. Hun hoofdproduct was tot dat moment koffie. Maar ze kwam ook op het idee om bananen als chips te laten verwerken, en om die in te voeren in Frankrijk.
Administratieve en juridische ondersteuning
“Gedurende de eerste twee jaren gaven we vooral advies aan geïnteresseerde boeren om hen aan te moedigen hun bananen te verwerken,” vertelt Roberto Jiménez, directeur van de koffiefederatie Fapecafes, waar APECAP lid van is. “De boeren kunnen beroep doen op onze technische ervaring, maar ze krijgen ook hulp over alle administratieve en juridische aspecten die nodig zijn om producten te kunnen exporteren.”
Fapecafes is een ‘oude’ partner van Vredeseilanden. De organisatie heeft de voorbije 10 jaar heel veel ervaring opgebouwd om koffie te exporteren. De verwerking van bananen tot chips begon heel rudimentair. De boeren gebruikten keukengereedschap om de bananen klaar te maken voor verzending naar Guayaquil, waar ze verwerkt werden. Veel ervaring met bananenteelt hadden ze niet. Vandaag is dat anders: de boeren beheersen de technieken. Er is aandacht voor biologische bemesting, er wordt gesnoeid en ontbladerd.
Een reis van 22 dagen
Door het succes van de verwerking starten twee andere lidorganisaties van Fapecafes ook met bananenverwerking. De drie organisaties samen tellen ongeveer 700 kleine producenten, en 150 van hen zorgen voor de grondstoffen voor de chips. Ze hadden al samengewerkt bij het exporteren van koffie en cacao. En nu dus ook bananenchips. De eerste verwerkingsfase van de banaan (pellen en wassen) gebeurt op vier plaatsen die elk voorzien zijn van waskuipen, handschoenen en gereedschap. Er werd ongeveer 70.000 dollar geïnvesteerd om de nodige aanpassingen aan te brengen. Onder meer Progreso (een Nederlandse NGO) en BTC (de Belgische Technische Coöperatie) leverden hiervoor bijdragen.
Nu vertrekken er elke maand ongeveer 15.000 kg rauwe bananen van Zamora Chinchipe naar Guayaquil. De bananen worden er door een verwerkingsbedrijf tot ongeveer 3.400 kg chips verwerkt. Daarna worden ze verscheept naar Bagnolet in Frankrijk. Binnen 22 dagen bereikt het product zijn bestemming in Europa. Volgens Jiménez heeft elke container chips een waarde van US$ 20.000. Er vertrokken 8 containers in 2008 en 12 in 2009. Dit jaar verwacht men 15 containers.
Zekere afzet
Volgens Ethiquable is het een gezond product van hoge kwaliteit en viel de eerste lading chips erg in de smaak bij de consument. Om een optimaal product te bekomen moest de kwaliteit van verschillende verpakkingen getest worden ivm de duurzaamheid van het product vanaf het moment van verzending tot de verkoop in Europa. Ethiquable verdeelt de chips nu in drie Europese landen: Frankrijk, België en Spanje.
De producentenorganisaties krijgen US$ 0.22 per kg rauwe banaan. Volgens één van de deelnemende boeren, is het vooral belangrijk dat ze zeker zijn van hun afzet. “Ik bezit 1.5 ha en met de verkoop van de bananen verdien ik elke maand 300 dollar. Dit wordt toegevoegd aan de inkomsten uit de verkoop van cacao en koffie.”
De bananentelers hebben vier experts aangesteld die de grondstoffen selecteren. Die hebben twee taken: advies geven op het veld en bepalen hoeveel bananen er geoogst worden en wanneer. Op dit moment zijn de organisaties van plan om de bananenketen verder uit te bouwen en hun eigen productie-eenheid voor bananenchips op te richten. Ze krijgen hiervoor de steun o.a. van de “Consejo Provincial de Zamora Chinchipe” (Provinciale Raad), en van de Vredeseilanden.
Extra info
- Op de foto: Porfirio Zhinín, president van Apeosae, toont de bananenchips die in Europa verkocht worden.
- Apeosae werkt binnen een project van eerlijke handel met de bijdrage van verschillende organisaties en bedrijven. Ze produceren 24.800 'kwintaal' koffie, cacao en bananen.
- Met de steun van Fapecafes vonden boerenfamilies uit de regio 8 verschillende afzetmarkten op wereldniveau voor koffie, cacao en bananen.