Op donderdag 3 februari werd in het Europees Parlement in Brussel een conferentie gehouden over de toekomst van onze boerderijen en ons voedsel. Vredeseilanden was een van de trekkers van deze zeer geslaagde conferentie. Verschillende topsprekers kwamen aan bod; zij bespraken hun visie op het heden en de toekomst. Wat duidelijk blijkt, is dat verandering mogelijk is en dat de oplossingen (reeds jaren) klaarliggen. Maar er moet dringend in actie geschoten worden.
Kiezen voor agro-ecologische landbouw Robert Watson, de directeur van IAASTD, stelt duidelijk dat transitie naar duurzame landbouw niet langer een optie is, maar dringend moet gebeuren. Als we blijven doorgaan zoals we nu bezig zijn, zullen we in 2050 geconfronteerd worden met een resem aan levensbedreigende problemen. Om deze te vermijden, moeten volgens Watson de familiale, kleinschalige boeren centraal worden gesteld in de voedselketen. Zij zijn immers productiever dan de grootschalige agro-industriële landbouw.
Olivier De Schutter, speciale rapporteur van de VN voor het Recht op Voedsel, stelt dat regeringen kortzichtig zijn. Politici beseffen niet dat de huidige toegang tot vlees en energiegewassen in de toekomst veel minder vanzelfsprekend zal worden. Hiernaast negeren ze ook de gaten in en de negatieve gevolgen van het huidige systeem: massale opbrengstverliezen, armoede, extra opwarming van de aarde én een voedselcrisis. In plaats van agro-industriële landbouw moeten we dus kiezen voor agro-ecologische landbouw. Rol van de consument Consumenten spelen natuurlijk ook een rol in dit verhaal.
Eivind Stø, onderzoekshoofd van het Nationaal Instituut voor Consumentenonderzoek in Noorwegen, stelt dat om consumptiegedrag te wijzigen een ‘goed verhaal’ nodig is. Consumenten kunnen wel degelijk markten veranderen via hun acties. Veranderen blijkt echter niet zo gemakkelijk. Veel problemen zijn reeds jarenlang gekend, maar van verandering is nog steeds geen sprake. Waarom? De meeste aanwezigen weten wat er moet veranderen, vele anderen in de samenleving delen dit idee echter niet. Olivier De Schutter: “Samenleving en politiek blijven een huizenhoog geloof huldigen in een éénzijdige modernisering van de landbouw. Ze blijven gevangen in hun waanbeeld dat kleine, familiale boeren onmogelijk de wereld kunnen voeden, en dat wordt zo een jammerlijke self-fulfilling prophecy.”
Om voor effectieve verandering te zorgen, is de ontwikkeling van een toekomstvisie noodzakelijk. Multifunctionele landbouw Jan Douwe van der Ploeg heeft het over multifunctionele landbouw. Naast produceren, beheren de boeren ook landschappen, bewaken ze ecosystemen en verwerken en verkopen ze zelf hun producten. In verschillende regio’s (onder andere tropische gebieden) produceert boerenlandbouw meer dan de industriële landbouw. Tijdens de conferentie geeft men verschillende voorbeelden van realisaties in duurzame landbouw.
Deze succesverhalen tonen aan dat verandering mogelijk is. Het is duidelijk dat er iets moet gebeuren, en snel. Het mondiale en Europese landbouwbeleid moet aangepast worden; de landbouw moet in bescherming genomen worden. Boeren moeten hun werk kunnen doen en ervan kunnen leven. Om dit te kunnen realiseren moet de markt zwaar worden aangepakt. De politiek moet aangezet worden om de markten te regelen. De huidige vrije handel is immers een grote oorzaak van het probleem. Het dominante handelsbeleid is niet het beleid dat in de toekomst gevoerd moet worden.
Hieronder een videoverslag dat van deze dag gemaakt werd in opdracht van Europarlementslid Bart Staes (Groen!) Voor een publicatie van verschillende relevante artikels, evenals voor presentaties van de sprekers kan u terecht op de website van Future Farms and Food in Europe.
Dit stuk is gebaseerd op het artikel “Succesverhalen wijzen weg naar duurzame landbouw” door Dirk Barrez. Samengevat door Marijke Vermander, stagiaire communicatie.
