“Ik herinner me nog hoe blij ik als kind was als er een feest of ceremonie was. Dan kwam er altijd rijst op tafel. Tijdens de week stond dat nooit op het menu. Te duur. Nu zit ik zelf in de rijsthandel: ik pel de rijst met een machine – étuvage heet dat – en verkoop ze door. In ons dorp eten we ondertussen ook rijst op doordeweekse dagen. Het is nu echt een populair en betaalbaar product. In de steden eten mensen heel veel rijst, omdat het snel en gemakkelijk klaar te maken is. Maar de meeste rijst komt nog steeds uit Azië en niet van ons eigen platteland.”

Aan het woord is Elisabeth Monfon, één van de verwerkers uit het rijstprogramma van Vredeseilanden in de centrale provincie van Benin. Het voorbije jaar leerden vrouwen als Elisabeth veel bij over kwaliteitsnormen, de smaakvoorkeuren van hun klanten, étuvage en over de criteria van de Fair Trade Labelling Organisation.

De boerenorganisaties van Tchètti en Kpataba bezochten ook een ananascoöperatieve die het Fair Trade label heeft. Het is nog steeds de ambitie om in 2010 een klein deel van hun totale rijstopbrengst met het Fair Trade label in de Colruyt te krijgen. Binnenkort zaaien ze de rijstvariëteit die beantwoordt aan de smaaktesten van Colruyt in (lees meer...). Maar zelfs als ze de exportcriteria niet halen, staan ze met hun kwaliteitsproduct veel sterker op hun eigen markt en de markt van buurland Nigeria.

ook de Beninse overheid investeert, maar laat kansen liggen

De voedselcrisis van vorig jaar dwong de Beninse regering om meer energie en middelen te steken in rijstproductie. Het ministerie van landbouw investeert al een tiental jaar in onderzoek, het verdeelt zaaigoed en zorgt voor overleg tussen de verschillende spelers in de rijsthandel. In 2009 zal de overheid zelfs machines ter beschikking stellen aan boerengroepen. Vredeseilanden werkt in haar rijstprogramma met 5000 boeren in totaal. Via onze partnerorganisaties zorgen we ervoor dat alle ervaringen tot op het nationale niveau doorstromen zodat de overheid deze punten kan integreren in haar programma.

Toch blijft er nog één groot probleem. Al jaren geeft Japan miljoenen tonnen rijst aan Benin, onder de vlag van ontwikkelingshulp. De rijst wordt aan een spotgoedkope prijs op de markt gedumpt. Importrijst was dus altijd goedkoper en van betere kwaliteit – zeg maar: witter - dan de inlandse rijst. Vredeseilanden en Conseil de Concertation des riziculteurs du Bénin protesteren al jaren tegen deze invoer.

De voedselcrisis in 2008 kwam daarom als een geluk bij een ongeluk. Plots viel de invoer uit Japan sterk terug, waardoor de lokale Beninse rijst plots een waardig alternatief bleek. Toch is de regering nog altijd niet geneigd om de invoer uit Japan structureel te verminderen of te stoppen. De Conseil de Concertation des riziculteurs du Bénin organiseerde een aantal persconferenties om het probleem onder de publieke aandacht te brengen. De laatste was in mei 2008. Een aantal heel concrete voorstellen kwamen op tafel, maar een reactie van de regering laat op zich wachten.

U kan meer lezen over het rijstprogramma van Vredeseilanden in de Benin Reporter, geschreven door VRT-journaliste Greet Pluymers. U krijgt dit boekje in juni in de bus, of kan dit hier binnenkort downloaden.