Het verhaal begint eigenlijk in de Oegandese hoofdstad Kampala. Tti Pre-cooked Beans nam er deel eind 2019 aan SusTech4Africa, een selectieproces voor startende en groeiende bedrijven met duurzame technologie georganiseerd door OVO in Oeganda, Rwanda, Senegal en bij de Afrikaanse diaspora. Tijdens dat meerdaagse boostcamp krijgen de deelnemers advies en vragen over hun zakenmodel en financiële plannen van een team van vrijwilligers dat bestaat uit doorgewinterde ondernemers en studenten. Wie de selectie doorkomt, krijgt intensieve begeleiding en uitzicht op een lening.
“Shayo was speciaal overgevlogen vanuit Tanzania naar Oeganda”, weet ondernemer Hugo Van de Voorde nog. “Het project zat nog in zijn startfase, maar hij was al een ervaren bedrijfsleider. Shayo had eerder een bakkerij met drie à vier vestigingen en heeft die kunnen verkopen. Je merkte meteen dat hij ervaring had.”
Van de Voorde nam als lead screener bij OVO het dossier in handen. “Shayo’s project was snel heel concreet. Hij kon meteen een zakenplan en een financieel plan voorleggen. We hebben natuurlijk nog veel over de details gediscussieerd. Maar belangrijk vond ik dat hij stond open voor onze ideeën en suggesties.”
Kennis en expertise
Door de coronacrisis, die ook in Afrika de economie verlamt, heeft het project wat vertraging opgelopen, maar ondertussen is de bouw van de productiesite gestart. “Op technisch vlak hebben we geholpen met het ontwerp van die site, bijvoorbeeld door suggesties te doen op het vlak van voedselveiligheid. En we hebben ook meegedacht hoe de operatie best te organiseren”, vertelt Van de Voorde, die zelf consultant is geweest in de tuinbouwsector en daarna een eigen bedrijf had met plantmaterialen.
“Onze rol was vooral om te sparren met Shayo en onze ervaring te delen. Op die manier proberen we een stukje kennis over te dragen. We hebben bijvoorbeeld wat geholpen met het organigram van het personeel uit te tekenen en de timing van de opstart op punt te stellen. Een aantal mensen van OVO die zeer beslagen zijn in cijfers hebben geholpen met het financieel plan. Dat plan was er, maar het is nog eens kritisch bekeken en bijgestuurd”, zegt de lead screener. Dat is de persoon die bij OVO de leiding neemt van een team vrijwilligers dat een investeringsdossier begeleidt. Bij een positieve evaluatie kan dat dossier voorgedragen worden voor een lening.
De hele keten profiteert
Bijzonder aan het project van Shayo is dat het zijn bonen afneemt bij 800 lokale boeren. Die zijn verenigd in twee coöperatieven gesteund door Rikolto. “Voor de boeren die hier bruine bonen kweken is een lange termijnsamenwerking met een afnemer die goede en stabiele prijzen biedt ontzettend belangrijk. Dat laat ze toe te investeren in kwaliteitsverbetering en meer duurzamere teeltmethodes”, zegt David Leyssens, regionaal directeur van Rikolto in Oost-Afrika.