Ajhi Wicaksono: Changemaker in Solo, Indonesië

In slimme voedselstad Solo worden twee vliegen in één klap geslagen. Door voedseloverschotten op te halen en te doneren aan mensen met een laag inkomen, wordt niet alleen voedselverspilling tegengegaan, maar ook honger. Daarvoor mag de stad rekenen op de vrijwillige inzet van haar genereuze inwoners.

Jongerenorganisatie Kala Canda doet al sinds 2017 aan food sharing, zoals ze hun donaties zelf noemen. “‘Ik ben op het idee gekomen toen ik een Indonesische popster op tv in Jakarta zag die een grote voedselverdeling organiseerde met voedseloverschotten”, vertelt Ajhi.

“Dat inspireerde me om hetzelfde te doen. Het zit ook gewoon in de genen van ons Javanen om iets te doen voor anderen, iedereen om me heen doet dat. Samen met een vriend ben ik op zoek gegaan naar mensen die geld of voedsel wilden doneren voor ons project. Dat ging vrij gemakkelijk en toen we voor het eerst in onze buurt maaltijden uitdeelden aan daklozen, hebben we daar een filmpje van gemaakt. Dat heb ik naar al mijn vrienden gestuurd en naar de what’s app-groep waar vijftig mensen uit mijn buurt lid van zijn.

Toen is de bal aan het rollen gegaan en zijn er snel meer jongeren aangesloten bij onze groep. Ook zijn we toen benaderd door de ngo Gita Pertiwi die ons in contact heeft gebracht met de vrouwenorganisatie Konpasera. Het zijn de leden van deze vrouwenorganisatie die de voedseloverschotten tot maaltijden verwerken.

We maken nog steeds van elke donatie een filmpje dat we dan bijvoorbeeld ‘episode 18’ noemen. Zo proberen we zo veel mogelijk mensen te bereiken om ons te steunen en hetzelfde te doen.”

Gita Pertiwi is een lokale ngo die zich inzet om gezonde voeding toegankelijk te maken voor iedereen en werkt samen met Rikolto in het Food Smart Cities-programma in Solo. Een van de medewerksters is Fanny.

“Met onze organisatie proberen we om leveranciers te koppelen aan de vrouwen- en jongerengroepen die zich in Solo inzetten. We hebben er bijvoorbeeld voor gezorgd dat een kippenboer zijn onverkochte overschotten doneert en ook dat een hotel is ingestapt in dit verhaal. Bovendien zijn we in gesprek met vier supermarkten die ieder 80 kilogram voeding per dag kunnen doneren. Daarnaast zijn we nu bezig om een platform op te zetten, Care Food heet het, waar vraag en aanbod beter op elkaar afgestemd moeten worden."

"We vinden het belangrijk dat deze initiatieven bottom-up ontstaan, maar wil je echt impact hebben, dan moet je zorgen dat de voedselverdelingen volgens standaardprocedures verlopen, zodat alles veilig verloopt. Zo’n procedure uitwerken is één van de doelstellingen van dit Care Food-platform. Ook wil je op den duur opschalen en ervoor zorgen dat het initiatief breed gedragen wordt. Dus naast burgers moeten ook lokale overheden en commerciële bedrijven hun schouders onder het project zetten. Wij zijn de facilitator in dit verhaal en brengen de verschillende belanghebbenden samen."

Dat dit niet altijd eenvoudig is bewijst de terughoudendheid van sommige bedrijven om voedsel te doneren, uit vrees voor reputatieschade door mogelijke problemen met de kwaliteit. Daarom willen Rikolto en Gita Pertiwi met de stad Solo een regeling ontwikkelen om particuliere bedrijven aan te moedigen om te doneren. Daarin zou ook de standaard te volgen procedure voor het delen van voedsel worden opgenomen die momenteel wordt ontwikkeld binnen het Care Food-platform.

Dit artikel is een uittreksel uit een bijdrage van Marieke van Schoonhoven (Eos-Tracé) voor het boek: Wat eten we morgen? Food Smart Cities in de spits van een duurzaam voedselsysteem.